Rzeczowniki
Czasowniki
Przymiotniki
Przysłówki
Czasy
Liczebniki
Przyimki
Zaimki
Budowa zdania
Inne
Przymiotnik to część mowy, która opisuje rzeczownik np. ładny uśmiech, szybki samochód i odpowiada na pytanie was für ein(e)? (jaki/jaka/jakie?). Jego forma (końcówka) jest zależna od rodzaju i liczby rzeczownika oraz w jakim przypadku on występuje.
Przymiotniki można budować na podstawie rzeczowników i czasowników. (Czasami na podstawie innych przymiotników)
Przymiotniki na podstawie rzeczowników tworzymy poprzez dodanie odpowiedniej końcówki do rzeczownika. Czasami konieczne jest też usunięcie głoski (lub głosek) z końcówki rzeczownika.
| Końcówka | Rzeczownik 👉 Przymiotnik | Tłumaczenie |
|---|---|---|
| -lich | der Freund 👉 freundlich | przyjaciel 👉 przyjacielski/uprzejmy/miły |
| -los | die Arbeit 👉 arbeitslos | praca 👉 bezrobotny |
| -voll | der Sinn 👉 sinnvoll | sens 👉 sensowny |
| -sam | der Betrieb 👉 betriebsam | przedsiębiorstwo / funkcjonowanie 👉 przedsiębiorczy / ruchliwy |
| -haft | der Traum 👉 traumhaft | sen/marzenie 👉 bajeczny/wspaniały |
| -ig | die Geduld 👉 geduldig | cierpliwość 👉 cierpliwy |
| -isch | der Neid 👉 neidisch | zazdrość 👉 zazdrosny |
| -ern | das Gips 👉 gipsern | gips (materiał budowlany) 👉 gipsowy |
| -bar | die Strafe 👉 strafbar | kara 👉 karalny |
| -frei | das Fett 👉 fettfrei | tłuszcz 👉 beztłuszczowy |
| -reich | die Kalorie 👉 kalorienreich | kaloria 👉 wysokokaloryczny |
Przymiotniki na podstawie czasowników tworzymy poprzez usunięcie końcówki -en z czasownika i dodanie odpowiedniej końcówki. Przymiotniki można też tworzyć na podstawie imiesłowów Partizip I i Partizip II.
| Końcówka/Imiesłów | Czasownik 👉 Przymiotnik | Tłumaczenie |
|---|---|---|
| -lich | zerbrechen 👉 zerbrechlich | rozbijać/tłuc 👉 kruchy/łamliwy |
| -bar | zahlen 👉 zahlbar | płacić 👉 płatny |
| -sam | sparen 👉 sparsam | oszczędzać 👉 oszczędny |
| Partizip I | kochen 👉 kochend | gotować 👉 gotujący |
| Partizip II | kochen 👉 gekocht | gotować 👉 ugotowany |
Przymiotniki na podstawie przymiotników tworzymy poprzez dodanie odpowiedniego przedrostka do przymiotnika (otrzymujemy wówczas najczęściej przymiotnik o przeciwnym znaczeniu).
| Przedrostek | Przymiotnik | Tłumaczenie |
|---|---|---|
| miss- | verständlich 👉 missverständlich | zrozumiały 👉 mylący/niejasny |
| un- | praktisch 👉 unpraktisch | praktyczny 👉 niepraktyczny |
| in- | flexibel 👉 inflexibel | elastyczny 👉 nieelastyczny |
| im- | moralisch 👉 immoralisch | moralny 👉 niemoralny |
| eng- | verwandt 👉 engverwandt | spokrewniony 👉 blisko spokrewniony |
Przymiotniki od przymiotników z przedrostkami -eng, -im, -miss są nieliczne, z kolei tych z przedrostkami -un, -in jest bardzo dużo.
W języku niemieckim istnieje tylko jeden sposób stopniowania przymiotników: poprzez dodanie końcówki -er (stopień wyższy) i -(e)ste (stopień najwyższy). Nie jest możliwe stopniowanie przymiotnika poprzez poprzedzenie go słówkiem "bardziej".
Oprócz tego, przymiotniki dzielą się na następujące grupy:
| St. równy | St. wyższy | St. najwyższy | Tłumaczenie |
|---|---|---|---|
| schnell | schneller | schnellste | szybki 👉 szybszy 👉 najszybszy |
| gut | besser | beste | dobry 👉 lepszy 👉 najlepszy |
| kalt | kälter | kälteste | zimny 👉 zimniejszy 👉 najzimniejszy |
Istnieją różne warianty tworzenia przymiotnika w stopniu najwyższym, które wykorzystujemy w zależności od zdania oraz tego czy przymiotnik stoi bezpośrednio przez rzeczownikiem.
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika o rodzaju męskim.
| rodzajnik określony | rodzajnik nieokreślony | brak rodzajnika | |
|---|---|---|---|
| Nominativ | der gute Mann | ein guter Mann | guter Mann |
| Genitiv | des guten Mannes | eines guten Mannes | guten Mannes |
| Dativ | dem guten Mann | einem guten Mann | gutem Mann |
| Akkusativ | den guten Mann | einen guten Mann | guten Mann |
W dopełniaczu (Genitiv) większość rzeczowników jednosylabowych rodzaju męskiego i nijakiego oprócz -s otrzymują jeszcze -e, dlatego: des guten Mannes (des guten Manns).
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika o rodzaju żeńskim.
| rodzajnik określony | rodzajnik nieokreślony | brak rodzajnika | |
|---|---|---|---|
| Nominativ | die gute Frau | eine gute Frau | gute Frau |
| Genitiv | der guten Frau | einer guten Frau | guter Frau |
| Dativ | der guten Frau | einer guten Frau | guter Frau |
| Akkusativ | die gute Frau | eine gute Frau | gute Frau |
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika o rodzaju nijakim.
| rodzajnik określony | rodzajnik nieokreślony | brak rodzajnika | |
|---|---|---|---|
| Nominativ | das gute Kind | ein gutes Kind | gutes Kind |
| Genitiv | des guten Kindes | eines guten Kindes | guten Kindes |
| Dativ | dem guten Kind | einem guten Kind | gutem Kind |
| Akkusativ | das gute Kind | ein gutes Kind | gutes Kind |
W dopełniaczu (Genitiv) większość rzeczowników jednosylabowych rodzaju męskiego i nijakiego oprócz -s otrzymują jeszcze -e, dlatego: des guten Kindes (des guten Kinds).
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika gut (dobry) dla rzeczownika w liczbie mnogiej.
| rodzajnik określony | brak rodzajnika | |
|---|---|---|
| Nominativ | die guten Freunde | gute Freunde |
| Genitiv | der guten Freunde | guter Freunde |
| Dativ | den guten Freunden | guten Freunden |
| Akkusativ | die guten Freunde | gute Freunde |
W celowniku (Dativ) wszystkie rzeczowniki w liczbie mnogiej zawsze otrzymują końcówkę -n.
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika w zależności od przypadku, rodzaju i liczby rzeczownika z rodzajnikiem określonym.
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | -e | -e | -e | -en |
| Genitiv | -en | -en | -en | -en |
| Dativ | -en | -en | -en | -en |
| Akkusativ | -en | -e | -e | -en |
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika w zależności od przypadku, rodzaju i liczby rzeczownika z rodzajnikiem nieokreślonym.
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | -er | -e | -es | -e |
| Genitiv | -en | -en | -en | -er |
| Dativ | -en | -en | -en | -en |
| Akkusativ | -en | -e | -es | -en |
Tabela przedstawia jak odmienia się końcówka przymiotnika w zależności od przypadku, rodzaju i liczby rzeczownika bez rodzajnika.
| rodzaj męski | rodzaj żeński | rodzaj nijaki | liczba mnoga | |
|---|---|---|---|---|
| Nominativ | -er | -e | -es | -e |
| Genitiv | -en | -er | -en | -er |
| Dativ | -em | -er | -em | -en |
| Akkusativ | -en | -e | -es | -en |
W przypadku, gdy przymiotnik kończy się na -e, pomijamy e w końcówce.
Jest to jedyny przymiotnik, który jest nieregularny w stopniu równym (z ch odpada c).
W przypadku, gdy przymiotnik kończy się na -el, z końcówki -el usuwamy e, a następnie dodajemy końcówkę wg. jednej z powyższych tabel.
Czasami, gdy przymiotnik kończy się na -er, z końcówki -er usuwamy e, a następnie dodajemy końcówkę wg. jednej z powyższych tabel.
Wyjątki